Bu ortak yapıt, de jure ve de facto ayrımı çerçevesinde yayılan bilgi kirliliği eşliğinde, siyasal rejimler üzerine toplumda yaratılmak istenen algı operasyonu karşısında uzmanların, “anayasa kamuoyunu” doğru ve gerçek bilgiye yönlendirme çabası…

7397e775-5468-4bbf-b8f7-c3753d22eaa1

Devlet anayasa ile doğar ve anayasa ile yaşar” deyişi, çağdaş devletlerin “anayasal düzen” kavramı ile tanımlandığını da ortaya koyar. Bu deyiş ve tanım, 1921 Anayasası ile kurulan Türkiye Cumhuriyeti için haydi haydi geçerli. Anayasal düzen, askerî darbe ve müdahale yoluyla zaman zaman kesintiye uğramış olsa da şu iki özellik kayda değer: İlki, yeni bir anayasal düzen kurma hedefi; ikincisi ise geçiş döneminin elden geldiğince düzenleyici kurallar eşliğinde sağlanması.

TBMM’deki farklı siyasal çoğunlukların sürekli değiştirdiği ve gözden geçirdiği 1982 Anayasası, yürürlükte kaldığı sürece herkes için “bağlayıcı ve üstün” hukuk normu. Ne var ki, özellikle Ağustos 2014’te cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesiyle birlikte “fiili durum” kavramı sıkça kullanılmaya başladı. Oysa bir hukuk devletinde sadece hukuki durum (de jure), anayasal düzen ile örtüşür; anayasa dışı uygulamalar (de facto) kabul edilemez.

Bu ortak yapıt, de jure ve de facto ayrımı çerçevesinde yayılan bilgi kirliliği eşliğinde, siyasal rejimler üzerine toplumda yaratılmak istenen algı operasyonu karşısında uzmanların, “anayasa kamuoyu”nu doğru ve gerçek bilgiye yönlendirme çabası…

Bu özelliğiyle kitap, başta seçilmiş siyasetçiler olmak üzere bütün yurttaşlara hitap ediyor. Anayasa yoluyla geleceklerinin ipotek altına alınmaması için özellikle gençlerin okuması gereken bir eser.

Başlıksız1

Kitapta Yer Alan Bölümler ve Yazarları

Anayasa nedir? Anayasacılık nedir? Bertil Emrah Oder
Türkiye anayasacılık bakımından nasıl değerlendirilebilir? Bertil Emrah Oder
Anayasalar neden yazılır ve neden değiştirilir? Levent Gönenç
Anayasada denge ve denetim ne anlama gelmektedir? Didem Yılmaz
En iyi anayasa kısa anayasa mıdır? Bertil Emrah Oder
Siyaset bilimi açısından iyi bir anayasayı belirleyen nedir? Murat Somer
Siyasal rejim ve siyasal sistem kavramları arasında nasıl bir ilişki vardır? İbrahim Ö. Kaboğlu
Başlıca siyasal rejimler hangileridir? İbrahim Ö. Kaboğlu
Siyasal rejim tartışması ile insan hakları arasında nasıl bir ilişki vardır? Tolga Şirin
İnsan hakları nedir, ne işe yarar? Tolga Şirin
İnsan hakları olmadan gelişme olur mu? Tolga Şirin
İstikrar ne anlama gelir? İlter Turan
Demokratik bir anayasa neden demokrasinin olmazsa olmaz koşuludur? Murat Somer
Parlamenter rejim nedir? Selin Esen
Parlamenter rejimin temel mantığı hangi esaslara dayanmaktadır? Bülent Yücel
Avrupa “demokrasi modeli” parlamenter rejime mi dayanmaktadır? İbrahim Ö. Kaboğlu
Avrupa demokrasi modeli ile Türkiye arasında nasıl bir ilişki bulunmaktadır? İbrahim Ö. Kaboğlu
Başkanlık rejimi nedir? Selin Esen
ABD siyasal rejiminin işleyişini belirleyen öğeler nelerdir? Ersin Kalaycıoğlu
ABD başkanlık rejimi Türkiye’ye uygulanabilir mi? Ersin Kalaycıoğlu
Federal olmayan bir başkanlık ne anlama gelir? Oktay Uygun
Meksika modeli ne anlatmaktadır? Şule Özsoy Boyunsuz
Başkanlık rejimi “diktatörlüğe” nasıl dönüşür? Örnekleri nelerdir? Şule Özsoy Boyunsuz
Başkanlık rejimiyle yönetilen istikrarlı demokrasi sayısı kaçtır? Şule Özsoy Boyunsuz
Fransa’da yarı başkanlık rejimini belirleyen temel öğeler nelerdir? Bu rejimin olumlu yönleri ve zaafları nelerdir? Jean Marcou
Portekiz yarı başkanlık rejimi, nasıl bir gelişim çizgisini yansıtır ve başarımı nedir? Jose Francisco Lynce Zagalo Pavia
Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi parlamenter rejimle bağdaşır mı? Nur Uluşahin
Parlamenter rejim istikrarsızlık yaratır mı? İlter Turan
Koalisyon hükümetlerinin demokratik rejimlerde yeri nedir? Mustafa Erdoğan
Koalisyon hükümetleri istikrarsızlık kaynağı mıdır? Mustafa Erdoğan
Parlamenter rejimin işletilmesi nasıldır ve bu işleyişte öne çıkan öğeler nelerdir? Bülent Yücel
Esneklik bakımından parlamenter rejim ile başkanlık rejiminin karşılaştırılabilir mi? Bülent Yücel
Esneklik bakımından parlamenter rejim ile yarı başkanlık rejiminin karşılaştırılabilir mi? Bülent Yücel
Anayasal ödünç alma nedir? Bertil Emrah Oder
Fransa modeli Türkiye’ye ne ölçüde uygulanabilir? Jean Marcou
Siyasal rejim kişiye özgü olabilir mi? Ayşen Candaş
Yargı bağımsızlığı için asgari standartlar nelerdir? Sibel İnceoğlu
Anayasa Mahkemesi bir vesayet kurumu mudur? Fazıl Sağlam
Anayasa Mahkemesi olmadan da ülke yönetilir mi? Fazıl Sağlam
Siyasal rejimler ve yargı bağımsızlığı arasında nasıl bir ilişki vardır? Sibel İnceoğlu
Osmanlı-Türk anayasal geleneğinde başkanlık rejimine yer var mı? Sultan Tahmazoğlu Üzeltürk
1982 Anayasası nasıl bir siyasal rejim öngörmektedir? Selin Esen
Türkiye’deki anayasal gelişmeler ışığında güncel anayasal sorunlar nasıl ele alınmalıdır? Murat Sevinç
1982 Anayasası geçirdiği değişikliklerle ne ölçüde başkalaşıma (metamorfoza) uğramıştır? İbrahim Ö. Kaboğlu
Cumhurbaşkanının sorumsuzluğu ne anlama gelmektedir? Sultan Tahmazoğlu Üzeltürk
Türkiye’de otoriter/totaliter bir yönetimden bahsedilebilir mi? Levent Köker
Fiilen başkanlık sistemine geçmek” ne anlama gelmektedir? Levent Köker
Cumhurbaşkanı, bakanlar kuruluna başkanlık edebilir mi? Ekrem Ali Akartürk
2007 anayasa değişikliği hükümet sistemini yarı başkanlık hükümet sistemine dönüştürmüş müdür? Ekrem Ali Akartürk
Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi, sistemi dönüşüme uğratmış mıdır? Ergun Özbudun
1982 Anayasası’nın kazanımları ile olası bir yeni anayasa arasında nasıl bir ilişki kurulmalıdır? İbrahim Ö. Kaboğlu
En iyi anayasa çoğunluğun yaptığı anayasa mıdır? Murat Somer
Yeni anayasa arayışında yönteme ilişkin öncelikler nelerdir? Sevtap Yokuş
Yeni anayasa arayışında içerikle ilgili öncelikler nelerdir? Sevtap Yokuş
İlk üç maddenin değiştirilemezliği aşılamaz bir “sorun” mudur? Murat Sevinç
Anayasa katı üniter yapının gevşetilmesine izin vermiyor mu? Murat Sevinç
1982 Anayasası’nın “değişmesi gereken hükümleri” nelerdir? Selin Esen
Türk tipi başkanlık” ne anlama gelmektedir? Ayşen Candaş
Türkiye parlamenter rejim ile yönetilebilir mi? Bülent Yücel
Çift meclis tercihi Türkiye için savunulabilir mi? Didem Yılmaz
Parlamenter rejimi etkili kılmaya yönelik düzenlemeler neler olmalıdır? İbrahim Ö. Kaboğlu
Muhalefetin anayasal statüsü nasıl düzenlenebilir? Didem Yılmaz
Merkeziyet/ademimerkeziyet ilişkisi düzenlenirken hangi ölçütler esas alınmalıdır? Turan Yıldırım
Anayasada ademimerkeziyetin istisna değil kural olmasının önündeki engeller nelerdir? Gelişmiş ülkelerde bu engeller neden ve nasıl bertaraf edilir? Cengiz Aktar
Ademimerkeziyetin önündeki engelleri aşmak amacıyla yapılması gereken düzenlemeler hangileri olabilir? Cengiz Aktar
Anayasa “toplumun özgeçmişi” olabilir mi? İbrahim Ö. Kaboğlu