TBB’nin En Geniş Anlamda Demokratik Yönetimine İlişkin Eylem Planı

Konuşma Üzerine Not

Öngördüğüm 5-10 dakikalık konuşma süresinde neyi anlatmalıyım diye düşünmüştüm kendi kendime. Avukatların yoksulluğunu, mesleğin niteliksizleştirilmesinin, “toplumsal değer”den arındırılması, serbest mesleklerin  sadece hizmete dönüşümünü; avukatların (ve tabii diğer serbest mesleklerin) hukuk teknisyenliğine dönüştürülmesi post modern düşüncenin-dünyanın sonuçları üzerinden politik bir değerlendirmeye girsem muhtemelen çok alkış alabilecektim ama konuşmadan sonra geriye hiçbir şey kalmayacaktı hafızalarda.

Bu nedenle sadece “TBB’nin En Geniş Anlamda Demokratik Yönetimi” konusu üzerinde yoğunlaşarak, hamasetten uzak somut bir alanda konuşmanın ve bir eylem planı sunmanın daha doğru olacağını düşünmüş, konuşmamı yazılı olarak sadece bu amaca yönelik olarak hazırlamış, delege arkadaşlarımın da onayını almıştım.

Bu tek konuyu 6 başlık altında düzenlemiştim:

i)TBB’de Demokratik Yönetim anlayışı sağlanması
ii) Avukatların görevlerini ifa ederken karşılaştıkları suçlamalar ve haklarında açılan soruşturma ve davaların takibi,
iii)Anayasa ve AİHM kararlarını uygulamayan, AİHS’ne uymayan davaları-kararları ve  toplumsal davaları izleme kurulu oluşturulması,
iv)Probono uygulamaları alt yapısının oluşturulması,
v)Demokratik Avukatlık Kanunu taslağı hazırlanması,
vi)Bütünleşik Adli Yardım Kurumu oluşturulması için perspektif hazırlanması.

Konuşma yazılı plana sadık olmakla birlikte, bazı yerlerde yazımda olmayan hususlar ilave oldu bazı yerlerde de yazılı metinde olmasına rağmen atladığım yerler oldu. Çok önem vermeme rağmen Selçuk’a (Kozağaçlı) selam bölümünü atlamışım mesela.

Konuşmamı yaptıktan sonra hem konuşmamın yazılı halini bu altı konuya ilişkin Eylem Planı Taslağını TBB yeni yönetimine iletilmek üzere Genel Kurul Divan Başkanlığı’na ilettim. TBB Başkanı konuşmasında adıma iki kez yer verme inceliğini göstererek bu konularda yapılmaya başlananların bir kaçına değindi, düşünceleri katkı olarak göreceklerini belirtti. Divan başkanı yazılı dilekçemin başlıklarını yeniden okuyarak tutanağa geçirdi ve yeni YK’ya iletileceğini belirtti. 5 dakikalık süremi Divan başkanının hoşgörüsüyle aşarak, 13 dakika içinde tamamladığım sloganlardan uzak  konuşmamı ve talebimi yazılı olarak ileterek kürsüden indim.

Sayın Birlik Başkanı, Sayın Yönetim Kurulu Üyeleri, Sayın Divan, Sevgili Delege Arkadaşlarım

Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmadığı,
AİHM kararlarının yok sayıldığı,
insan hakları ihlallerinden cezasızlaştırma eğiliminin giderek güçlendiği,
gerek yasal normların oluşturulmasında ve gerekse yargısal karar ve işlemlerde Anayasamızın 14.maddesi uyarınca İnsan Haklarına Dayanma zorunluluğuna uyulmadığı,
yargıda keyfi karar ve yorumların giderek arttığı,
adil yargılanma hakkına saygı gösterilmediği,
avukatların duruşma salonundan sürüklenerek çıkarıldığı;
onlarca avukatın görevini ifa ederken sözde gerekçelerle tutuklandığı, mahkum edildiği,
artırılan hukuk fakülteleri ve niteliği giderek düşen hukuk eğitimi ile, hukuk alanı aktörlerinin niteliksizleştirildiği;
baroların parçalandığı, iktidara yakın baroların kurulduğu; meslek sorunlarının çığ gibi büyüdüğü,
avukatların yoksullaştırıldığı;
CMK ve Adli Yardım tarifelerinin asgari hayatı sürdürme düzeyinin çok altında kaldığı;
bağımsızlığını yitiren memur (kamu) avukat sorunlarının görmezden gelindiği;
savunma mesleğinin neoliberal saldırı karşısında ezildiği, tahrip edildiği bir dönemden geçiyoruz.

Böyle bir ortamda TBB gibi önemli bir hukuk kurumunun 38.Genel Kurulu’nu yapıyoruz. Başkanımız faaliyet rapor özetini sundu. Ben önemine binaen sadece seçtiğim biri iki faaliyete değineceğim.

İNCELEDİĞİMİZ FAALİYET RAPORUNDA

• TBB Yönetiminin mesleki ve toplumsal-hukuki sorunlar, meslektaşlarımızın karşılaştığı hukuksuzluklar karşısında duyarsız kalmadığını görmekten bir üye olarak mutluluk duyuyorum.
• 4.2024 tarihli Büyük Savunma Mitingi çok önemli bir hukuki refleks olarak tarihe geçti.
• TBB’nin 2022-2024 faaliyet döneminde, 2023 yılında yaşanan deprem felaketi karşısında yapılanları şükranla karşılıyoruz. Faaliyet raporundan, bu bölgede mağdur olan evini ve işyerini kaybetmiş yaklaşık 10.000 meslektaşlarımızın sorunlarıyla ilgili olarak ciddi çabalar gösterildiğini; Deprem Koordinasyon Merkezi kurularak asli bir aktör olarak rol oynandığını yaralarına derman olunmaya çalışıldığını, sadece avukatların değil vatandaşların hukuki sorunlarında da görev üstlenildiğini görüyoruz.
• Milletvekili meslektaşımız Şerafettin Can Atalay’la ilgili TBB (Yönetim, disiplin, denetleme) kurullarının toplanarak konuyu değerlendirmesini farklı bir demokratik yönetim anlayışı olarak değerlendiriyor, yönetimi kutluyorum. (9.11.2023)
• 25 yıllık meslek hayatında 10.000’e yakın insana, yoksula, ezilenlere avukatlık yapan ve mesleki faaliyetleriyle ilgili olarak hüküm giyen meslektaşımız Av.Selçuk Kozağaçlı’yı buradan selamlıyoruz.

185.000 üyesiyle TBB’nin bugüne kadar Demokratik, Laik, Sosyal ve İnsan Haklarına Dayalı bir Hukuk Devleti hedefi için yürüttüğü mücadelenin, barolarla beraber sürdürdüğü öncü rolün hayati önemde olduğunun altını çizerek, yeni oluşacak TBB yönetiminin, aşağıda belirttiğimiz ilkeleri (ki burada söyleyeceklerim aynı zamanda faaliyet raporu eleştirisi olarak görülmelidir) benimsemesini talep ediyorum.

TBB yönetiminin barolarla beraber daha demokratik  hale getirilmesini;  TBB yönetiminin demokratikleşmesi kapsamında taleplerimizin bir Eylem Planına bağlanmasını talep ederiz.

BİRİNCİ KISIM: TBB’DE DEMOKRATİK YÖNETİM ANLAYIŞI

TBB’liğinin demokratik yönetim anlayışının yayılması, geliştirilmesi için aşağıdaki önerilerimizi sunuyoruz:

1. Avukatlık Kanunu’nda öngörülen; TBB Genel Kurulu’ndaki demokratik temsil ilkelerine aykırı hükümlerin, pratik uygulama ile aşılması suretiyle, bu kapsamda toplam avukat sayısının %50’sine yakınının Marmara Bölgesi barolarına ait olduğu, İstanbul Barosu’na kayıtlı avukat sayısının %35 civarında olduğu gözetilerek, TBB Yönetim Kurulunda ve tüm organ, kurum ve kuruluşlarda demokratik temsiliyetin sağlanması,
2. TBB yönetimi organ, kurum, merkez, komisyon vd kuruluşlarında kadın erkek eşitliğinin gerçek anlamda sağlanmasını; başkan, yöneticiliklere veya sözcülüklere kadın seçilmediği durumlarda başkan-yönetici-sözcü yardımcılıklarının kadınlara tahsis edilmesi,
3. TBB yönetiminin 6 ayda bir tüm TBB delegeleriyle toplantı yapma geleneğinin kurumsallaştırılmasını, bu toplantılarda
   • Yönetim faaliyetleri hakkında bilgi sunması,
   • Mali yönetimde şeffaflık ilkesi uyarınca 6 aylık ara bilançoların toplantıdan en az 15 gün önce sunması,
   • Talep eden delegelere bilanço kalemleri hakkında bilgi sunması

kültürünün yerleştirilmesi, yönetimin demokratikleştirilmesi, delegelerin faaliyetlere katılmasının teşvik edilmesi,

4. En çok hak ihlali olan alanlarda diğer meslek birlikleri ile işbirliğinin sağlanması, gerekli müşterek koordine kurumlarının oluşturulması:
   • Çevre ve Doğa katliamları, hak ihlalleri ile ilgili olarak TMMOB ile,
   • İnsan varlığı, sağlığıyla ilgili olarak TTB,
   • Medya, basın, yayın hak ihlalleriyle ilgili olarak, Gazeteciler Birliği, Yayıncılar Birliği
5. Hak ihlalleri alanlarında kurulan etkin-faal STK’larla neoliberal saldırıya karşı müşterek bir savunma hattı kurulması için müşterek koordinasyon kurulu kurulması,

İKİNCİ KISIM: AVUKATLARIN GÖREVLERİNİ YERİNE GETİRİRKEN YAPILAN SUÇLAMALARIN VE HAKLARINDA AÇILAN SORUŞTURMA VE DAVALARIN TAKİBİ 

1. Tüm Avukatların mesleki faaliyetleriyle ilgili davalarıyla ilgili TBB nezdinde kamuya gerek bu bölüm gerekse Üçüncü Bölümdeki faaliyetlerin takibi için Bilgi Bankası oluşturulması.
2. Avukat davalarının takibinin bu bilgi bankası/programı üzerinden ilgili barolarla koordinasyonu.

ÜÇÜNCÜ KISIM: ANAYASAYA VE AİHS’NE AYKIRI KARARLARI VE ÖNEMLİ TOPLUMSAL DAVALARI İZLEME KURULU

1. Kurulun, Takip Servisinin oluşturulması
2. Takip Servisi için İkinci Bölümdeki Bilgi Bankasına ilgili modülün oluşturulması.
3. Takip ve kayıt faaliyetinin başlaması:
   • Anayasaya, AİHS’ne aykırı yargı kararlarının, bu hukuka aykırı kararları veren yargıç-savcı bilgilerinin varsa bu karar ve işlemlerle ilgili raporların ve gerekli diğer bilgilerin Bilgi Bankası modülüne, kaydedilmesi
   • Yargıçların, tabii hakim ilkesine aykırı, kendi isteği olmadan görevden alınmalarının ve usulsüz, şüpheli atamaların kaydedilmesi,
4. Önemli Toplumsal-Adli olayların takibi için bu alanda kurulmuş Bianet gibi kuruluşlarla işbirliği yapılarak ulaşılabilen önemli toplumsal davaların takibi için Bilgi Bankası modülünün oluşturulması,
5. Bilgi Bankasına İkinci ve Üçüncü Bölümde belirtilen Anayasa ve AİHS’ne aykırı hukuka aykırı işlem ve kararları nedeniyle kaydedilmiş hakimlerin, savcıların, hukuk aktörlerinin ileride avukatlık taleplerinin kabul edilmemesi için Av.K. 5.maddesi kapsamında yeni düzenleme yapılması için çalışılması, bunun duyurulması,
6. Tüm seçilmiş TBB organlarıyla ilgili TBB tarafından yönetilen bir WhatsApp veya benzeri bir iletişim gurubu kurulması ve buradan TBB 4 Yıllık Stratejik Eylem Planıyla ilgili bilgilerin paylaşılması

DÖRDÜNCÜ KISIM: PROBONO UYGULAMA ALT YAPISININ OLUŞTURULMASI

1. Barolarla istişare ederek, Türkiye Çapında; Gerek Birinci Bölümde belirtilen avukatların görevlerini yerine getirirken karşılaştıkları suçlama ve davalarda, gerek İkinci Bölümde belirtilen önemli toplumsal davalarda, gönüllü olarak görev almaya talip olacak barolar, avukatlar, mağdurlar arasında avukat-müvekkil iletişimini ve davaların seyrini takip edecek bilişim sisteminin oluşturulması,
2. Bu bağımsız sistemin “alt yapı yönetimi”nin TBB ve Barolar tarafından yapılmasının sağlanması.

BEŞİNCİ KISIM: DEMOKRATİK AVUKATLIK KANUNU

1. Avukatlık Kanunu’nda yer alan ve baroların parçalanması amacını güden Çoklu Baro hükümleri dahil tüm anti demokratik hükümlerin kaldırılması; işçi, yoksul avukat, memur avukat sorunlarının çözümü için gerekli yeni hükümlerin önerilmesini; gerek Adalet Bakanlığının gerekse TBB’nin vesayet makamı anlamına gelen hükümlerin kaldırılmasını temin edecek Avukatlık Kanunu Değişikliği taslak çalışmalarının tamamlanması,
2. Taslağın kamuoyuna, barolara ve ilgili kamu kurumlarına gerekçeli olarak sunulması ve nihai hale getirilmesi.

ALTINCI KISIM: BÜTÜNLEŞİK ADLİ YARDIM KURUMU

1. Tüm Adli Yardım faaliyetlerinin tek bir çatı altında toplanmasını ve adli yardım ücretlerinin asgari ücret tarifesi üzerinden verilmesinin sağlanması için yasal çalışmanın tamamlanması.

TBB’DE DEMOKRATİK YÖNETİM
EYLEM PLANI TASLAĞI